Bağırsak Parazitleri
Bağırsak parazitler, çok yaygın olarak görülebilen, kolay bulaşan ve temel belirtilerle kendini gösteren bir enfeksiyon türevidir. Bulaşma yolları çok çeşitlidir ve aralarında kirlenmiş besin ve su, parazit sahibi bir hastayla ortak kullanılan mutfak ve uyku malzemeleri (tabak, bardak, çatal, kaşık, yatak, yorgan, yastık vs. ) enfekte hayvanlardan hatta havadan bile bulaşabilir.
Bu parazitlere sahip olunmayla gelen belirtilerden bazıları şunlardır;
- Anüste Kaşıntı
- Kansızlık ve beslenme bozukluğu
- İştahsızlık
- Aşırı yemeye rağmen kilo alamama
- Kusma ve karın ağrısı
- Geceleri Diş Gıcırdatma
- Gece uyurken yastığı ıslayacak miktarda salya salgılanması
Bağırsağa yerleşen bu parazitler, vücuda alınan besinleri absorbe ederek, hayatlarını devam ettirir böylece alınan gıdaların hasta tarafından etkin bir şekilde kullanılmasını engellemiş olurlar. Boyları, türe ve enfeksiyon süresine göre, 1 milimetre ile 2 metre arasında değişebilir.
Vücutta kaldıkları süre boyunca, sadece bağırsakta değil, başka organlara da sıçrayıp, çok tehlikeli durumlar yaratabilirler.
Tedavileri günümüzde anti-helmintik ilaçların kullanımıyla olmaktadır. Kullanılacak ilacın türü, dozu ve uygulama sıklığı, parazitin türüne göre değişmektedir.
Tedavi yöntemi ne olursa olsun, yüksek derecede bulaşıcılığı olan bir enfeksiyon türevi olmasından dolayı, nüksetmesini engellemek amacıyla ilaç kullanımı sırasında ortak kullanılan bütün mutfak malzemelerinin ve hasta tarafından kullanılan bütün uyku çarşaflarının kaynar su kullanılarak dezenfekte edilmesi tavsiye edilmektedir. Ayrıca, eğer bir evde, bir kişide bile gözüktüyse, ev ahalisinin tamamının tedaviye katılmaları tavsiye edilmektedir.
Carica papaya (Kavun Ağacı) meyvesinin çekirdekleri, Dysphania ambrosioides ( Meksika Çayı) gövdesi, kökü ve yaprakları, Allium Sativum (Sarımsak) özü, Artemisia absinthium (Pelin Otu) özü, Juglans nigra (Kara Ceviz) kabuğu, Punica granatum (Nar) ağacının kökü ve kabuğu, Piper nigrum (Karabiber), Cucurbita Moschata (balkabağı) çekirdeği ve daha nice bitkinin çok çeşitli kısımları, parazit tedavisinde kullanılmaktadır. Kullanım şekilleri ise klinik çalışmalar sonrası belirlenmiş dozlarda ve saflıkta, değişken süre ve uygulama yollarıyla kendini gösterir.
Bu tür parazitler, Eski Mısırlılardan, Roma İmparatorluğu’na, oradan Ortadoğu ve Asya’nın bütün kültürlerine kadar, yöresel bitkilerin, deneme yanılma yöntemiyle özelliklerinin keşfedilip, geliştirilmesiyle tedavi edilmiştir. İnsanlar çiftçiliğe geçip, vahşi hayvanları ehlîleştirip, çiftlik hayvanları olarak kullanmaya başladıkları günlerden bu yana, insanların bu tür parazitler tarafından daha çok sık hastalandığı düşünülmektedir.
Günümüzde, bu bitkilere anti-helmintik özelliklerini kazandıran moleküller izole edilmeye ve etkileri klinik çalışmalarla ispatlanıp, saflaştırılmış ürün olarak sunulmaya başlanmıştır. Bu çalışmaların arasında, balkabağı çekirdeğinin özünde bulunan, curcurbitin adlı molekülün, özellikle kancalı parazitleri felç edici özelliği olmasının, tedavisi zor olan kancalı parazitlere karşı çok etkili olmasına sebep olduğu gözlenmiştir.
Sarımsak ve sarımsaktan elde edilen ürünler (yağı, sulu ve alkollü ekstreleri), binlerce yıldır, dünya kültürleri tarafından, birçok hastalığın tedavisinde, çare olarak kullanılmıştır. Bağırsak parazitlerine karşı antik kullanım şeklinin, birkaç sarımsak dişinin, ayakkabının içine koyulup, yürürken ezilmesi ve ortaya çıkan sarımsak yağının, ayak tabanından emilip, kan dolaşımına geçmesi ve bağırsak parazitlerini etkisiz hale getirmesi olarak bilinir.
Referanslar
- Hotez, P. J., Brindley, P. J., Bethony, J. M., King, C. H., Pearce, E. J., & Jacobson, J., Helminth infections: the great neglected tropical diseases, The Journal of Clinical Investigation,2008, 118(4), 1311–1321
- Castro G.A. ,Helminths: Structure, Classification, Growth, and Development, Medical Microbiology, 4th ed, 1996 Galveston, University of Texas Medical Branch, Galveston,
- http://www.who.int/intestinal_worms/en/
- http://www.naturecures.co.uk/parasites.htm
